Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından her yıl açıklanan Yerli Muhteva Oranı raporları, Türkiye’de üretilen motorlu araçların yerlilik seviyesini gözler önüne seriyor. Bu oran, bir ürünün yerli malı olarak kabul edilmesi için belirlenen minimum %51 düzeyinin üzerindeyse, üretici firmalara Yerli Malı Belgesi veriliyor. Bu belge, firmaların kamu ihalelerinde %15’e kadar fiyat avantajı elde etmesini sağlıyor.
2023 yılı raporuna göre, Türkiye’de üretilen otomobil ve ticari araçların yerlilik oranlarında önemli bir artış yaşanmıştı. Bu yükselişin en büyük etkenlerinden biri, yerli tedarik sanayisindeki gelişmeler ve yerli firmaların sektördeki payını artırması oldu. Yerli katkı oranlarındaki bu artış, yalnızca ekonomik bir başarı olarak değil, aynı zamanda teknolojik ve sanayi altyapısındaki ilerlemenin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Geçtiğimiz hafta TBMM’de kabul edilen yeni bir düzenleme ile önceden, malul ve engelli bireylerin Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ödemeksizin araç alabilmesi için araçlarda %20 yerlilik oranı aranıyordu. Ancak bu oran, Cumhurbaşkanı’nın yetkisiyle yapılan düzenlemeyle %40’a yükseltildi.
Bakanlık yetkilileri, bu kararın temel hedefinin yerli otomobil üretimini desteklemek ve cari açığın azaltılmasına katkı sağlamak olduğunu ifade etti. Yerlilik oranındaki bu artış, sadece yerli otomobil projelerinin cazibesini artırmakla kalmıyor, aynı zamanda dışa bağımlılığın azaltılması adına önemli bir adım olarak görülüyor.
Yerlilik oranlarının artışı, sadece Türkiye içindeki üretim için değil, ihracat için de bir fırsat sunuyor. Türk otomotiv sektörü, küresel arenada daha rekabetçi hale gelirken, bu artış sayesinde ülke ekonomisi de döviz kazancı sağlıyor. Aynı zamanda, teknoloji transferleri ve Ar-Ge yatırımlarıyla desteklenen yerli üreticiler, kalite standartlarını yükseltiyor. Bu gelişmeler, uluslararası iş birlikleri ve yerli markaların global pazarda daha fazla yer alması için kritik önem taşıyor.
Yerlilik tablosunun bu bağlamda daha da anlam kazandığını söylemek mümkün; çünkü yerli üretimin desteklenmesi sadece ekonomik bir kazanım değil, aynı zamanda stratejik bir hedef haline gelmiş durumda. İşte Türkiye pazarında satışa sunulan arabalardaki minimum yerlilik oranları:
Yerlilik Oranları Tablosu
| Model Adı | Yerlilik Oranı* |
| Togg T10X | %72 |
| Hyundai i10 | %60 |
| Hyundai i20 | %57 |
| Hyundai Bayon | %57 |
| Fiat Egea Cross | %54 |
| Fiat Egea Sedan | %52 |
| Toyota Corolla | %45 |
| Renault Megane | %40 |
| Renault Clio | %40 |
* Yerlilik oranları motor ve şanzıman çeşitlerine göre değişkenlik göstermekte olup tablomuzda modellerin en düşük yerlilik oranlarına yer verilmiştir.
Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı “Türkiye’de Üretilen Motorlu Araçlarda Yerli Katkı Payı 2024 Raporu”
