Amerika Birleşik Devletleri, otomotiv sektörünün kalbinin attığı en büyük pazarlardan biri olarak biliniyor. Yıllık satış rakamları, teknolojik altyapısı ve güçlü tüketici talebiyle hemen her marka için cazip bir hedef gibi görünse de, gerçekte birçok köklü üretici bu pazardan bilinçli olarak uzak duruyor. Bunun nedeni sadece sert rekabet değil; katı güvenlik kuralları, karmaşık emisyon standartları, yüksek vergiler ve siyasi engeller de büyük rol oynuyor. İşte dünya genelinde büyük satış başarısı yakalayan ama Amerika yollarında görülmeyen markaların hikayesi.
Dacia
Renault çatısı altında faaliyet gösteren Dacia, Avrupa’da “uygun fiyatlı ama sağlam” otomobil anlayışının temsilcisi. Şirket, karmaşık teknolojilerden ve süslemelerden uzak durarak maliyeti minimumda tutuyor. Dacia Duster gibi modeller, Avrupa’da adeta halk kahramanı statüsüne ulaşmış durumda. Ancak markanın ABD’ye girememesinin temel nedeni, Amerikan güvenlik ve çevre standartlarını karşılamanın yüksek maliyeti. Dacia’nın stratejisi ucuz üretim üzerine kurulu olduğundan, ABD’ye özel donanım ve yazılım değişiklikleri fiyatları uçuruyor. Bu da markanın “erişilebilirlik” iddiasını anlamsız hale getiriyor.
Citroen
Fransız Citroen, konforu ve özgün tasarımıyla tanınan bir marka. Yüzyılı aşkın geçmişinde, hidropnömatik süspansiyon gibi yeniliklerle otomotiv dünyasında kendine özgü bir alan açtı. Günümüzde Ami gibi küçük elektrikli modellerle şehir içi ulaşımda farklı bir kimlik sunuyor. Ancak Stellantis grubuna bağlı Citroen’in ABD pazarına giriş planı bulunmuyor. Bunun nedeni Fiat, Jeep ve Dodge gibi markalarla yaşanacak müşteri kesişimi ve bayi ağı çakışması. Şirket yönetimi, yeni bir markayı pazara sokmanın getireceği tanıtım maliyetlerini üstlenmek istemiyor.
Peugeot
Bir dönem Amerika yollarında görülen Peugeot, bugün Avrupa’da zarif tasarımları ve kaliteli iç mekânıyla öne çıkıyor. Özellikle 3008 modeli, şık çizgileri ve modern teknolojisiyle büyük beğeni topluyor. Ancak PSA Grubu’nun Fiat Chrysler ile birleşerek Stellantis’i kurması sonrası dengeler değişti. Yeni yapılanma içinde Peugeot’nun Amerika’ya dönüş planı askıya alındı. Şirket, yatırımlarını Alfa Romeo markasına yönlendirmeyi tercih etti. Aslında Peugeot’nun önünde teknik engeller yoktu, ancak stratejik öncelikler farklı şekilde belirlendi.
Opel
Alman mühendisliğiyle öne çıkan Opel, Amerika’da yıllarca Buick markası altında temsil edildi. Regal, Cascada ve Encore gibi modeller aslında Opel tasarımlarıydı. Ancak 2017’de General Motors’un markayı PSA Grubu’na satmasıyla bu dönem sona erdi. Opel, Avrupa’da sade ama teknolojik modeller üretmeye devam ediyor. Özellikle elektrikli Mokka-e, modern tasarımıyla dikkat çekiyor. Fakat ABD pazarına yeniden giriş, maliyet açısından anlamlı bulunmuyor. Opel’in ürün gamı, Stellantis’in mevcut markalarıyla benzer konumda olduğu için öncelik verilmedi.
MG
İngiltere kökenli MG markası, Çinli SAIC tarafından yeniden canlandırıldı. Bugün Avrupa ve Avustralya’da uygun fiyatlı elektrikli araçlarıyla büyük başarı yakalıyor. MG4 ve ZS EV gibi modeller, orta gelirli kullanıcılar için cazip seçenekler sunuyor. Ancak bu uygun fiyatlı yapının arkasında düşük üretim maliyeti yatıyor. ABD’ye girebilmek için yapılacak güvenlik, yazılım ve emisyon düzenlemeleri fiyatı ciddi şekilde yükselteceği için MG’nin “erişilebilir elektrikli araç” felsefesi geçerliliğini yitiriyor.
Chery
Çin’in en büyük otomotiv üreticilerinden biri olan Chery, Amerika pazarına 2021’de “Vantas” ve “T-GO” adlarıyla girmeyi planlamıştı. Fakat bu girişim finansman eksikliği nedeniyle iptal edildi. Tiggo 8 Pro gibi modeller, uygun fiyatlı SUV segmentinde güçlü bir alternatif olarak dikkat çekiyor. Ancak Çinli markalara karşı uygulanan yüksek gümrük vergileri ve siyasi gerilimler, Chery’nin ABD’ye adım atmasını neredeyse imkânsız hale getirdi. Buna rağmen marka, Latin Amerika ve Avrupa pazarlarında büyümeye devam ediyor.
Lada
Rusya’nın efsane markası Lada, dayanıklılığı ve basitliğiyle tanınıyor. Niva modeli, onlarca yıldır arazi severlerin favorisi. Ancak ABD’nin sert güvenlik ve çevre standartları bu markanın önünü kapatıyor. Ayrıca Rusya’ya yönelik ticari yaptırımlar, Lada’nın Amerika’ya dönüş ihtimalini tamamen ortadan kaldırmış durumda. Niva hâlâ dünyanın en zorlu koşullarında bile çalışabiliyor olsa da, Amerikan tüketicisinin teknoloji ve konfor beklentileri bu tarz araçlara uzak kalıyor.
BYD, NIO, XPeng ve Zeekr
Çinli elektrikli otomobil markaları artık küresel pazarda büyük oyuncular haline geldi. BYD, birçok ülkede Tesla’yı satışta geride bırakırken; NIO, değiştirilebilir batarya teknolojisiyle dikkat çekiyor. XPeng ve Zeekr ise gelişmiş sürüş destek sistemleriyle öne çıkıyor. Fakat Amerika pazarı bu markalara kapalı. 2024 yılında yürürlüğe giren yüzde 100 gümrük vergisi, Çin üretimi elektrikli araçları fiilen yasaklıyor. Üstelik Çin menşeli batarya kullanan modeller vergi indirimlerinden yararlanamıyor. Bu nedenle Çin’de 28.000 dolar civarında satılan BYD Seal, ABD’de 50.000 dolar seviyesine çıkıyor. Bu durum, rekabeti imkânsız hale getiriyor.
Sonuç
Amerika Birleşik Devletleri, dünyanın en büyük otomotiv pazarlarından biri olmasına rağmen birçok üretici için “ulaşılmaz bir kale” konumunda. Katı regülasyonlar, yüksek maliyetler ve ticari engeller, markaların bu pazara girişini zorlaştırıyor. Avrupa ve Asya’da büyük başarılar elde eden markalar, Amerika’da varlık gösteremiyor. Dacia’dan BYD’ye uzanan bu liste, otomotivde globalleşmenin sınırlarını da açıkça ortaya koyuyor. Küresel markalar farklı coğrafyalarda büyümeye devam ederken, Amerika kendi standartlarını korumayı sürdürüyor.
