Otomotiv dünyasında vites tercihleri büyük bir değişim geçiriyor. Bir dönem Avrupa’da ve Amerika’da sürücüler için vazgeçilmez olan manuel şanzıman, günümüzde hızla gözden düşüyor. Yerini çok daha konforlu ve teknolojik otomatik şanzımanlara bırakmaya başlayan manuel vitesli otomobiller, artık yalnızca sınırlı bir kullanıcı kitlesine hitap ediyor.
2000’li yılların başında Avrupa’da manuel şanzıman neredeyse standart kabul ediliyordu. Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya’da 2001 yılında satılan otomobillerin yüzde 91’i manuel vitese sahipti. O dönem otomatik vites, daha çok lüks ve premium markaların yüksek maliyetli bir donanımı olarak görülüyordu. Ancak gelişen teknolojiyle birlikte üretim maliyetleri düştü ve şehirlerde artan trafik yoğunluğu sürücüleri otomatik şanzımana yönlendirdi.
Bugün ise tablo tamamen tersine dönmüş durumda. 2024 yılı itibarıyla Avrupa’nın beş büyük pazarında manuel şanzımanlı araçların payı yüzde 29’a geriledi. Premium markalarda bu oran çok daha dramatik: 2001’de yüzde 31 olan otomatik şanzıman payı 2024’te yüzde 97’ye yükseldi. Ana akım markalarda da benzer bir dönüşüm yaşandı ve otomatik şanzımanlı araçların oranı yüzde 5’ten yüzde 63’e çıktı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde ise manuel vitesin düşüşü çok daha sert oldu. 2001 yılında satılan hafif ticari araçlar da dahil olmak üzere yeni araçların yüzde 28’i manuel şanzımanlıydı. Ancak 2024’te bu oran sadece yüzde 0,8’e kadar geriledi. Otomatik şanzımanlı araçların payı ise neredeyse tam hâkimiyet kurmuş durumda. ABD, otomatik vitesin en büyük pazarı olmasının yanı sıra, bu teknolojiyi ilk kez seri üretime taşıyan ülke olarak da biliniyor. General Motors’un 1939’da tanıttığı ilk seri üretim otomatik şanzıman, günümüz pazarındaki dönüşümün başlangıcı kabul ediliyor.
Günümüzde manuel şanzımanlı otomobiller adeta yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Sadece bazı spor otomobillerde geleneksel vites kolu yaşatılmaya çalışılıyor. Ancak tüketici eğilimleri ve otomotiv sektöründeki teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda, manuel vitesin önümüzdeki yıllarda tamamen piyasadan silinmesi ihtimali giderek güçleniyor.
Özellikle elektrikli araçların yaygınlaşması bu süreci hızlandırıyor. Elektrikli otomobillerde tek oranlı şanzıman sistemi standart hale gelirken, üreticilerin manuel vites geliştirme motivasyonu da ortadan kalkıyor. Tüm bu gelişmeler, otomotiv sektöründe manuel şanzımanın artık bir dönemin simgesi olarak kalacağını gösteriyor.
Kaynak: https://www.motor1.com/news/770587/manual-transmissions-versus-automatic-numbers/
