Afrika kıtasında elektrikli araç pazarının 2030 yılına kadar 4,2 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Ancak bu araçların büyük bölümü hâlâ fosil kaynaklı elektrikle şarj ediliyor. Tunus merkezli Bako Motors, bu durumu değiştirmeyi hedefleyen yenilikçi bir girişim olarak öne çıkıyor. Şirket, çatıya entegre güneş panelleriyle donattığı kompakt otomobiller ve hafif ticari araçlarla kıtanın en büyük enerji kaynağını, yani güneşi, doğrudan kullanıma sunuyor.
Bako Motors’un kurucusu ve CEO’su Boubaker Siala, geliştirdikleri sistemin aracın enerji ihtiyacının yüzde 50’sinden fazlasını karşıladığını belirtiyor. Siala, “B-Van modelimiz günlük yaklaşık 50 kilometrelik menzili tamamen güneş enerjisiyle ücretsiz olarak sağlayabiliyor. Yıllık 17.000 kilometrelik kullanımda bu ciddi bir avantaj” diyor.
2021 yılında kurulan şirket, ilk olarak üç tekerlekli ticari araçlar üretmeye başladı. Ardından dört tekerlekli modellerle ürün gamını genişletti. B-Van, 400 kilogram yük taşıma kapasitesine sahip ve 100 ila 300 kilometre arasında değişen menzil sunuyor. Model, şehir içi dağıtım ve lojistik için tasarlandı. Fiyatı 24.990 Tunus dinarından (yaklaşık 8.500 dolar) başlıyor.
Markanın ikinci modeli Bee ise iki kişilik küçük bir şehir aracı. Maksimum 45 km/s hıza ulaşabilen Bee, 70 ila 120 kilometre menzil sunuyor ve 18.264 Tunus dinarı (yaklaşık 6.200 dolar) başlangıç fiyatına sahip. Şirket ayrıca X-Van adını verdiği üçüncü bir model üzerinde de çalışıyor. Bu model, iki yolcu kapasiteli olacak ve daha geniş bir yük alanı sunacak.
Bako Motors’un üretim stratejisi sadece enerji verimliliğiyle sınırlı değil. Şirketin Operasyon Direktörü Khaled Habaieb, araçlarda kullanılan parçaların yüzde 40’ından fazlasının yerli üretim olduğunu vurguluyor. Bu yaklaşım, Tunus ekonomisine katkı sağlarken yerel istihdamı da destekliyor.
Dünyada ABD merkezli Aptera gibi bazı firmalar da güneş enerjili elektrikli araçlar geliştiriyor. Ancak bu araçlar genellikle çok daha yüksek fiyat etiketlerine sahip. Bako Motors’un farkı, Afrika pazarında uygun fiyatlı bir alternatif sunması.
Afrika’daki elektrikli ulaşım alanında BasiGo ve Spiro gibi markalar da öne çıkıyor. Kenya ve Ruanda’da elektrikli otobüsleriyle faaliyet gösteren BasiGo, Spiro ise yedi Afrika ülkesinde elektrikli motosiklet tedarik ediyor. Ancak Bako Motors, güneş panellerini entegre etmesiyle bu markalardan ayrışıyor.
Afrika E-Mobility Alliance araştırmacısı Bob Wesonga, bu tür çözümlerin kıta genelinde elektrikli araçlara olan güveni artıracağını belirtiyor. Wesonga’ya göre, menzil kaygısı kullanıcılar için en büyük engel. “Batarya 250 kilometre menzil sağlıyorsa, güneş panelleriyle ek 50 kilometre kazanmak kullanıcıya büyük güven veriyor” diyor.
Wesonga ayrıca, Afrika’daki ulaşım eğilimlerinin ülkelere göre değiştiğini söylüyor. Güney Afrika’da binek araçların, Kenya’da ise motosikletlerin ön planda olduğunu belirten uzman, yerel üretim sayesinde farklı ulaşım ihtiyaçlarına özel çözümler geliştirilebileceğini vurguluyor.
Bako Motors şu anda küçük ölçekli üretim yapıyor olsa da 2026 sonunda faaliyete geçmesi planlanan ikinci fabrikasıyla yıllık 8.000 araç üretim kapasitesine ulaşmayı hedefliyor. Bu tesis sadece Afrika değil, Orta Doğu ve Avrupa pazarlarına da üretim yapacak.
Siala, önümüzdeki 10 yılın elektrikli ulaşım dönüşümünün en yoğun dönemi olacağını belirtiyor. “Afrika pazarında yıllık yaklaşık 1 milyon araçlık bir potansiyel var. Biz bu pazarın yüzde 5 ila 10’una talibiz” diyor.
Bako Motors’un hedefi açık: Güneşin gücüyle hem çevre dostu hem de erişilebilir araçlar üreterek Afrika’da elektrikli araç devrimini hızlandırmak.
Kaynak: https://edition.cnn.com/world/africa/electric-vehicle-solar-tunisia-spc
