Elektrikli araçlar, son yıllarda otomotiv sektörünün en büyük dönüşüm alanı olarak öne çıksa da, ABD’deki yeni politik gelişmeler bu dönüşümün hızını ciddi şekilde yavaşlatmış durumda. Otomobil üreticileri, yürürlüğe giren yeni bütçe yasası ve vergi teşviklerinin kaldırılması nedeniyle elektrikli modellerini ya iptal ediyor ya da lansmanlarını süresiz erteliyor.
Trump yönetiminin onayladığı 3,4 trilyon dolarlık yeni bütçe yasasıyla birlikte, elektrikli araçlara yönelik birçok teşvik programı iptal edildi. Buna ek olarak, daha önce Joe Biden döneminde getirilen sıkı emisyon kurallarının da geri alınması sektörde adeta şok etkisi yarattı. Özellikle 7.500 dolarlık vergi indiriminin Eylül ayında sona erecek olması, otomobil bayilerini eldeki elektrikli araçları hızlıca satmaya zorlarken, orta ve uzun vadede sektörde büyük bir belirsizlik oluşmuş durumda.
Markalar Geri Çekiliyor
Son dönemde birçok marka elektrikli araç stratejilerini yeniden gözden geçiriyor. İşte öne çıkan gelişmeler:
- Ferrari, ikinci tam elektrikli modelinin lansmanını belirsiz bir tarihe erteledi. Reuters’a konuşan kaynaklar, yüksek performanslı elektrikli araçlara olan talebin neredeyse “sıfır” düzeyine indiğini aktardı.
- Ford, Trump’ın seçim zaferinden önce üç sıralı elektrikli SUV projesini iptal etmişti. Şirket şu an Silikon Vadisi’ndeki özel bir ekiple daha uygun fiyatlı elektrikli araçlar üzerine çalışıyor. Kısa vadede ise içten yanmalı ve hibrit SUV modelleriyle yola devam edecek.
- Honda, 2027’de piyasaya sürmeyi planladığı büyük boyutlu elektrikli SUV projesini durdurdu. Aynı zamanda, 2030 yılına kadar elektrikli araçlara ayırdığı bütçede de ciddi kesintiye gitti. GM ortaklığıyla geliştirilen uygun fiyatlı elektrikli modeller projesi ise iki yıl önce iptal edilmişti. Ancak şirket, 2026’da “Honda Zero” modellerini ABD pazarına sunmayı planlıyor.
- Lamborghini, 2023’te tanıtılan Lanzador konseptinin seri üretim versiyonunu askıya aldı. Ayrıca tamamen elektrikli Urus planı da ertelendi. Marka, kısa vadede performansa odaklı hibrit SUV versiyonlarını piyasaya sürmeyi hedefliyor.
- Nissan, ABD pazarında Leaf modelinin üretimini yaklaşık 10 ay erteledi. Ayrıca Mississippi’deki fabrikada üretilmesi planlanan iki yeni elektrikli model de belirsiz bir gelecekle karşı karşıya.
Uygun Fiyatlı Girişimler de Zorlanıyor
Elektrikli araç pazarına yeni giriş yapan firmalar da teşviklerin ortadan kalkmasıyla zor durumda. Örneğin, Slate Auto, başlangıçta “20.000 doların altında” fiyat etiketiyle sunmayı planladığı elektrikli kamyonetini artık “25.000 dolar civarı” olarak fiyatlandırmak zorunda kaldı.
Rivian, Volkswagen ile ortak girişim kapsamında aldığı 1 milyar dolarlık yatırımın desteğiyle 2026’da R2 modelini piyasaya sürmeyi planlıyor. Ancak R3 hatchback modelinin üretim takvimi belirsizliğini koruyor.
Volkswagen, Avrupa’da satışa sunduğu uygun fiyatlı modellerle başarı elde etse de, ABD’de ID.Buzz modelinin beklentilerin altında kalması, markanın daha uygun fiyatlı elektrikli modelleri Kuzey Amerika’ya getirip getirmeyeceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Tesla cephesinde ise beklenen “uygun fiyatlı Model Y” ile ilgili net bir açıklama hâlâ yapılmadı. Şirketin 2025 yılında geçen yıla göre daha az satış gerçekleştireceği öngörülüyor.
Çin, Elektrikli Araçta Farkı Açıyor
Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen, Çin pazarı yükselişini sürdürüyor. Morgan Stanley’nin analizlerine göre Çin, bataryalı elektrikli araç pazarında ABD’den yedi kat daha büyük bir hacme ulaşmış durumda. Bu farkın önümüzdeki yıllarda daha da büyümesi bekleniyor.
Uzmanlara göre, elektrikli araçlara geçiş süreci kesintiye uğramış olsa da, bu dönüşüm durmayacak. Edmunds’tan Ivan Drury, elektrikli araç sahiplerinin %45’inin yeni araç alırken yeniden elektrikli tercih ettiğini belirtiyor. Yani bu araçlar kullanıcıyı içten yanmalı motora geri döndürmüyor.
Ancak artık daha temkinli bir geçiş dönemine girildiği açık. Tüketiciler, markalar ve hükümetler yeni dengeleri ararken, elektrikli araçlar için kısa vadede zorlu bir sınav dönemi başlamış durumda.
Kaynak: https://www.theverge.com/electric-cars/700767/ev-cancel-delay-tax-credit-nissan-honda-tesla
