Lastik, bir aracın yola temas eden tek parçasıdır. Bu nedenle hem güvenlik hem de performans açısından doğru lastiği seçmek büyük önem taşır. Ancak birçok sürücü, fiyat ya da marka tercihi gibi sınırlı kriterlere göre lastik tercihi yaparak farkında olmadan sürüş güvenliğini tehlikeye atabiliyor. Bu yazıda, Türkiye’de sürücüler arasında sıkça yapılan 5 yanlış lastik seçimi ve bu tercihlerin neden olabileceği sonuçları inceliyoruz.
1. Aracın Üretici Tavsiyesine Uymayan Ebatlarda Lastik Seçmek
En sık yapılan hatalardan biri, araç kitapçığında belirtilen ebatların dışına çıkarak daha geniş, daha dar veya daha yüksek yanaklı lastikler takmak.
Olası etkileri:
- Direksiyon tepkilerinde bozulma
- ABS ve ESP gibi sistemlerde sapma riski
- Hız göstergesinde yanıltıcı sonuçlar
- Yakıt tüketiminde artış
- Lastik aşınmasının dengesizleşmesi
Her lastik değişiminde jant çapı, genişlik ve yanak oranı gibi değerlerin araç üreticisinin belirttiği değerlerle uyumlu olmasına dikkat edilmelidir.
2. Uygun Mevsime Uygun Olmayan Lastik Kullanmak
Kışın yaz lastiği, yazın kış lastiği kullanmak hâlâ ülkemizde sık karşılaşılan bir durum. Özellikle dört mevsim lastiklerin yanlış anlaşıldığı da görülüyor.
Sonuçları şunlar olabilir:
- Kışın yaz lastiği kullanıldığında fren mesafesi ciddi şekilde uzar
- Yazın kış lastiği kullanıldığında lastik daha çabuk aşınır ve yakıt tüketimi artar
- 4 mevsim lastikler bazı iklimlerde yeterince güvenli olmayabilir (aşırı sıcak veya kar yağışlı bölgelerde)
Doğru mevsimde, doğru sertlikte lastik tercih etmek, fren güvenliği ve yol tutuşu açısından kritik önemdedir.
3. Sadece Fiyata Odaklanarak Bilinmeyen Marka Tercih Etmek
Bütçesi kısıtlı olan birçok sürücü, lastik değişiminde yalnızca fiyat odaklı seçim yaparak, kalitesi kanıtlanmamış markalara yönelebiliyor.
Olası etkileri:
- Yol tutuşunun zayıf olması
- Ani frenlemelerde güvenlik riski
- Lastik sırt deseninin aşırı gürültülü çalışması
- Düzensiz aşınma ve kısa ömür
Bu tür lastikler kısa vadede ekonomik gibi görünse de, sık değiştirme gerekliliği ve güvenlik riski nedeniyle uzun vadede pahalıya mal olabilir.
4. Yük ve Hız Endeksine Dikkat Etmemek
Her lastiğin üzerinde bir yük endeksi (örneğin: 91, 94) ve bir hız sınıfı (örneğin: H, V, T) yer alır. Sürücüler bu değerlere dikkat etmeyip uyumsuz lastikler takabiliyor.
Yanlış seçimlerin sonuçları:
- Lastiğin taşıma kapasitesini aşması durumunda balon yapma riski
- Yüksek hızlarda lastiğin aşırı ısınarak deformasyona uğraması
- Ani yük değişimlerinde (yolcu, bagaj) kontrol kaybı riski
Bu endeksler, yalnızca hız değil, güvenlik limitleri açısından da belirleyicidir.
5. Taban Genişliği ile Hatalı Sürüş Beklentisi
Bazı kullanıcılar, araçlarına fabrika çıkışına göre çok daha geniş tabanlı lastikler takarak yol tutuşun artacağını varsayar. Ancak bu her zaman doğru değildir.
Yaygın sonuçlar:
- Direksiyonda ağırlık ve hissizlik
- Süspansiyon sistemine fazladan yük binmesi
- Dönüş çapının büyümesi ve manevra kabiliyetinin azalması
- Yakıt tüketiminde artış
- Islak zeminde suda kızaklama riskinin artması
Geniş lastikler bazı spor modellerde performans kazancı sağlasa da, her araç için uygun değildir ve konforu düşürebilir.
Lastik Seçimi Bilinçle Yapılmalı
Doğru lastik seçimi, yalnızca aracın performansı değil, aynı zamanda can güvenliği açısından da hayati önemdedir. Aracınız için en uygun lastik; mevsime, kullanım koşullarına, yük kapasitesine ve üretici tavsiyesine uygun olandır.
Unutmayın, yanlış lastik tercihi yalnızca performansı düşürmekle kalmaz, ani frenleme ve virajlarda hayat kurtaran sistemlerin çalışmasını da etkileyebilir.
