Devrim’in Şanssız Araçları

VW Trabant concept

1980’lerin sonlarına doğru, Doğu Bloku’nun komünist hükümetleri eski ve kötü durumdaki araçlarını modern araçlarla dönüştürmeyi hedeflediler. Sovyetler Birliği otomobil üretimini 1.3 milyondan 1995 yılına kadar 2.5 milyona çıkarmaya karar verdi. Böylece Polonya, Doğu Almanya, Çekoslovakya, Yugoslavya ve Romanya gibi ülkelerin toplam üretim kapasitelerinin önüne geçmeyi planladılar.

1989 yılında, Fiat, Sovyetler Birliği ile ortak girişime giren ilk Batılı otomobil üreticisi oldu. Yeni 1125 kompakt hatchback ve 1111 mini otomobilin her birinden yılda 300 bin adet üretmeyi planladılar. Bu girişim ile GAZ fabrikasının yakınlarında bulunan Alabuga şehrinin nüfusu 70 binden 300 bine çıkarılacak ve eski KamTZ traktör fabrikası ise bu plan doğrultusunda tamamen dönüştürülecekti.

Fiat, 1960’larda Doğu Bloku’na üretim lisansları satmış ve bu nedenle Demir Perde’nin arkasında özel bir güven kazanmıştı. Bu lisanslar, Polonya’da FSO 125p, Yugoslavya’da Zastava 125pz ve Sovyetler Birliği’nde VAZ Zhiguli (yurt dışında Lada 1200 olarak bilinir) gibi modellerin ortaya çıkmasını sağlamıştı.

İlk 1125 modeli, büyük ölçüde Fiat parçaları kullanılmadan ve Italdesign’dan yardım alınarak geliştirildi. VAZ, Fiat’ın yenilikçi 1.1 litrelik Fire motorunu yerine kendi üretimi olan 56 beygir gücündeki 1.0 litrelik ünitesini kullanmayı tercih etmişti. Ayrıca Sovyetler Birliği otomotiv araştırma laboratuvarı NAMI’nin Debut tasarımı kullanılacaktı.

Ancak, ne 1121 ne de 1125 modeli gerçeğe dönüşebildi. Sovyetler Birliği’nin 1991’de beklenmedik çöküşünün ardından bu fabrika merkezi hiçbir zaman inşa edilemedi. Fiat tarafından kullanılması  için sunulan tasarım ise boşa gitmedi ve 1993’te Fiat Punto olarak üretildi. Planlanan fabrika ise 1995 yılında General Motors tarafından hayata geçirildi.

Modernizasyon planından bazı araçlar ise gün ışığına çıktı. Örneğin, VAZ 2108 ‘Samara’nın daha küçük bir kardeşi olan ZAZ 1102 ‘Tavria’, 1986’da Moskova’nın AZLK fabrikasından çıkan ve Talbot’un Alpine modeline benzeyen ve Fiat motoru kullanan Moskvitch 2141 (veya Lada Aleko) ve 1990’dan itibaren İzhevsk’te üretilen IZH 2126 modelleri de bu dönemde ortaya çıktı.

Sovyetler Birliği dışında Fiat, Zastava’nın modernizasyonuna da katkıda bulundu. Yeni Tipo motorlarını ve Giugiaro tasarımını kullanarak Florida modelini yarattı. Günümüzde Sırbistan’da bulunan Zastava fabrikası şu an tamamen Fiat’a ait olup, yeni elektrikli Panda’nın üretimi burada gerçekleştirilmektedir.

Doğu Almanya’da da durum farklı değildi. Sosyalist hükümet, Volkswagen ile birlikte tamamen yeni bir Trabant HB üretmek için bir anlaşma imzalamıştı ki Berlin Duvarı’nın yıkıldı. Değişimiz ardından bölgede bulunan Zwickau fabrikası Polo üretimine başladı. Üretilmesi planlanan model ise ikinci nesil Seat Ibiza’ya dönüştürüldü.

PAYLAŞ